Donejakue bidea

Jakue Jesusen jarraitzaileetako bat izan zen. Kondairaren arabera Hispaniara ekarri zuen Jesusen mezua. Jerusalema itzuli zenean, juduen agintariek hil egin zuten, baina haren jarraitzaileek Hispaniara ekarri zuten gorpua eta Compostelako Donejakue edo Santiagon hilobiratu. IX. mendean hezurdura bat aurkitu zuten han, eta Jakuerena zela erabaki zuten. Handik aurrera, Erroma eta Jerusalemekin batera, erromesaldiak egiteko hirugarren gune nagusia izan da Europako kristau guztientzat.

Santuaren balizko hilobia aurkitu zenetik, errege-erregina kristauak, Asturiaskoak bereziki, jabetu ziren garrantzi handiko aurkikuntza zela, ez soilik arrazoi erlijiosoengatik, baizik eta arrazoi kulturalengatik eta, batez ere, ekonomikoengatik. Hasieran, erromesaldia egiteko zailtasun handiak zeuden. XI. mendera arte, musulmanen erasoak etengabeak ziren, eta oso arriskutsua zen bidaia. Horrexegatik, hasieran kostaldetik egiten zen bidea. Dirudienez, Hendaia eta Hondarribitik sartu eta, Gipuzkoako kostaldetik, Bizkairaino heltzen zen. Handik Kantabriara, Asturiasera, eta, azkenik, Donejakuera iristen zen. Musulmanen arriskua apalduz joan zen heinean, hegoalderago mugitu zuten bidea. Azkenean, Nafarroako Antso III.ak ohiko bidea finkatu zuen. Iruñean bat egiten zuten Orreagatik eta Jakatik zetozen bideek, eta handik Errioxara, Burgosera, Leonera, Astorgara eta, azkenik, Donejakuera heltzen zen.

XI. mendetik aurrera, bidaia seguru egiteko aukera izan zenetik, milaka eta milaka erromes igarotzen ziren urtero bide horretatik. Berez bide erlijiosoa zena bide komertzial eta kulturala bihurtu zen. Erromes haietako asko penintsulako hirietan geratu ziren, Iruñean eta Lizarran besteak beste (Iruñean ikusi dugun frankoen auzoan adibidez) eta garrantzi handiko ekonomiagune bihurtu zituzten.

Halere, askoz adierazgarriagoa izan zen kulturan izandako eragina. Donejakue Bidea Europako kultura guztien bilgune bihurtu zen, eta bide horretan barrena sartu ziren Iberiar penintsulan Europako eredu kultural berriak, esaterako arkitekturaestilo berria, erromanikoa. Ez da halabeharra penintsulako aztarna erromaniko antzinakoenak Leiren eta Jakan egotea, hots, bidearen hasieran, bide horretan eliza erromanikoak nonahi ikustea, eta Santiagoko katedrala penintsulako eliza erromaniko nagusietakoa izatea.

Utzi erantzuna