Geosfera

lurraren-barnealdea-aurrebi.jpg

Geosfera Lur planetaren eremu solidoa da, arrokaz osatuta dago eta lurrazaletik planetaren erdiguneraino hedatzen da. Duen lodieragatik ―6.370 km gutxi gorabehera― zeharkako metodoak erabili behar izaten dira, barruko egitura aztertzeko. Metodo sismikoa da, zeharkako metodoen artean, erabiliena: lurrikaren uhinak interpretatuz, Lurraren barne-konposizioari buruzko ondorioen berri jakin daiteke.

Zientzialariak, geosferaren barnealdeko egitura aztertzerakoan, bi irizpidez baliatzen direnez, geosferaren barneko bi eredu daudela esan daiteke: eredu estatikoa eta eredu dinamikoa.

Geruzen azterketa kimikoa egin ondoren, geosferaren honako eredu hau, estatikoa, proposatu dute zientzialariek:

  • Lurrazala:     Lurraren kanpoko geruza solidoa da; ozeano-azpian 6-12 km-ko sakonera du eta kontinente-azpian, 25-70 km-koa.
  • Mantua:     Lurrazalaren azpian dago, eta 2.900 km-ko sakoneraraino hedatzen da; harri urtuak daude mantuan.
  • Nukleoa:    Planetaren erdian dagoen geruza da; 2.900. km-tik 6.378. km-ra hedatzen da; nikela eta burdina dira nukleoaren osagai nagusiak.

Geosferaren eredu dinamikoa, aldiz, materialen portaera mekanikoan oinarritzen da. Alderdi askotan bat dator eredu estatikoarekin; hala ere eredu dinamikoak ondorengo lau geruza hauek bereizten ditu:

  • Litosfera: Kanpoko geruza elastikoa da, eta 75-100 km-ko sakoneraraino iristen da.
  • Astenosfera: Geruza plastikoa da, eta 350 km-ko sakonerara iristen da.
  • Mesosfera: Astenosfera ez den mantuaren gainerako zatia hartzen du geruza honek; 2.900 km-raino iristen da.
  • Endosfera: Barneko geruza da eta eredu estatikoko nukleoa bera da. 

Utzi erantzuna