Glaziarrak eta higadura

glazaiarra-aurrebista.jpg

Glaziarrak urte osoa urtu gabe irauten duten eta mugitzen ari diren izotz-ibaien gisakoak dira. Nahiz eta urtean zentimetro edo metro gutxi batzuk mugitu, higatzeko gaitasun handia dute, mugitzen dena izotz-masa handia delako.

Bi motatako glaziarrak daude. Ezagunenak mendiko glaziarrak dira, baina Antartikako eta Groenlandiako lautadetan ere sortzen dira lautadetako glaziarrak.

Mendiko glaziarren sorreran, zirkua dugu oinarri; izotza pilatzen den lekua da zirkua, eta forma zirkularreko bailara-modukoa izaten da; izotzak zirkutik gainezka egiten duenean, maldan behera mugitzen hasten da astiro-astiro; horrela, sortzen da izotz-mihia. Mugitzen ari den izotz horrek higatu egiten du glaziarraren azpialdeko materiala eta, denbora joan ahala, U itxurako bailara zabalak sortzen ditu.

Glaziarrak mihiaren aurrean eramaten du, arrastaka, higatutako materialen zati bat; horrek glaziarraren muturreko morrena sortzen du. Alboetan higatutako materialek, berriz, alboko morrenak sortzen dituzte.

Gaur egun, mendi garaien edo poloen inguruan soilik aurki daitezkeen arren, antzina Euskal Herrian ere aurki zitezkeen. Belaguako bailara, adibidez, glaziar batek sortutakoa da. Oro har, planetako glaziar gehienak txikiagotzen ari dira, hego-hemisferioko glaziar batzuk izan ezik.

Utzi erantzuna