Lurpeko urak eta higadura

Euria egiten duen bakoitzean, uraren zati bat lur gainetik joaten da eta beste zati bat lurpean sartzen da, beti ere baldin eta lurzoruaren gaineko geruza iragazkorra bada edo harri-geruzan pitzadurak badaude.

Ur horiek geruza iragazgaitz batekin topo egitean, pilatu egiten dira; sorrera ematen diote, horrela, akuifero bati edo lurpeko ibai bati. Lurpeko urek, kanpoko urek bezala, higatzeko gaitasuna dutenez, lur-barnea zulatzen dute eta leizeak sortzen.

Lurpeko ibai horiek lurrazalera irteten diren lekuetan, iturri naturalak sortzen dira. Beste batzuetan, berriz, lurpeko urak akuiferotan biltzen dira eta ur gezako erreserba garrantzitsuak osatzen dituzte.

Gizakiak behar duen ur geza eskuratzeko, akuifero horiek ustiatzen ditu, bertarainoko putzuak eginez. Ustiaketa hori, ordea, askotan, arazo bihurtzen da, ez delako batere erraza akuiferoak kudeatzea: batetik, gehiegi ustiatzeko arriskua dagoelako eta, bestetik, oso sentikorrak direlako kutsadurarekiko eta, behin kutsatuz gero, oso zaila delako akuiferoak araztea.

Lurpeko urak eman daitezen, kareharria da materialik egokienetakoa, kareharri-geruzen pitzaduretatik ur ugari iragazteko aukera eskaintzen duelako.

Euskal Herrian kareharri ugari dagoenez, lurpeko ur asko dago; era berean, hainbat paisaia karstikoa ere sortu dira: Larra-Belagua, Aralar, Itxina…

Utzi erantzuna