Lurzorua suntsitzea

Lurzorua funtsezko baliabide da ekosistema lehortarrentzat, eta bertan ematen diren hainbat prozesurentzat, hala nola, ziklo biogeokimikoentzat, edota, nekazaritza eta abeltzaintza garatu ahal izateko.

  • Mineralak, ura, materia organikoa eta zenbait gai kimiko ditu, eta horien transformazio prozesuetan parte hartzen du.
  • Lurzoruak karbono dioxidoa, metanoa eta beste gas batzuk askatzen ditu atmosferara, eta lurpeko urak, ur edangarrien erreserba nagusia, lurzorua zeharkatzean iragazten dira.
  • Gainera, batik bat materia organikoari esker, hainbat gai metatzeko eta moteltzeko gaitasun handia du, hala nola, ura, gasak eta poluitzaileak. Lurzorurik gabe, poluitzaileak hedatzeko arriskua legoke, eta errazago helduko lirateke gizakiarengana.

Bestetik, bizidun ugariren habitata da. Bertan bizi den organismo-barietatea izugarria da: egoera onean dagoen lurzoru gramo batek 15.000-20.000 espezietako 600 milioi bakterio izan ditzake. Zizareek, barraskiloek eta artropodoek materia organikoa deskonposatzen dute, eta bakterioek, onddoek, protozooek eta beste hainbat organismo txikik lurzorua emankorra izan dadin ezinbestekoak diren prozesuak egiten dituzte. Lursail baten biodibertsitatea lurzoru horren egoeraren adierazle da.

Halaber, gizakiak elikatzeko behar dituen janariak eskuratzeko, lurzorua behar du, zuzen-zuzenean. Landare guztiek, laboreak, larrekoak edo basokoak izan, lurzorutik jasotzen dituzte ura eta elikagaiak, eta bertan hazten dira; hau da, euskarri-lana ere egiten du lurzoruak. Gizakiak betidanik atera dio probetxua natur baliabide horri, ez bakarrik janariak lortzeko, baita zohikatza, harea, buztina eta beste lehengai batzuk erauzteko ere. Gainontzeko giza jardueratarako euskarria ere bada eta baita paisaiaren eta kultur ondarearen parte ere.

Lurzoru heldua (hiru geruza edo horizonte dituen lurzorua) eratzea, apurka-apurkako prozesua da, aldiz, lurzoruaren geruzak galtzea, eta ondorioz, kalitatea, oso azkar gerta daiteke.

Kalitate galtzea eragin dezaketen hainbat faktore daude, hala nola industria-isurketen ondoriozko kutsadura edota nekazaritzarako pestiziden eta ongarrien edo hiri-hondakin toxikoen ondorioz sortutakoa. Laborantzak gehiegi ustiatzeak, halaber, lurzoruaren emankortasuna gutxitzen du. Gehiegizko artzaintza eta baso-soiltzeak, aldiz, lurzoruaren higadura areagotzen du, eta ondorioz, lurzoruaren geruzak galtzen dira.

Lurzorua babesteko egin daitezkeen ekintzen artean aipa daitezke: mozketarik eta baso-soiltzerik ez egitea, uztondorik ez erretzea, lurzorua kutsatzen duen produktu kimikoak ez erabiltzea, laborantza-teknika egokiak erabiltzea eta artzaintza erabilera orekatua mantentzea, lurzoruak berreskutatu eta ongarriztatzea galdutako elikagaiak berreskuratzeko…

Utzi erantzuna