1. belaunaldia. Hazi horiko ilarrak eta hazi berdekoak gurutzatu zituen Mendelek. Gurutzatutako landareen haziak erein zituen, eta ondorengo guzti-guztien haziak horiak izan ziren.
Ilar-hazi horiek hibridoak ziren, noski, eta Mendelek pentsatu zuen nahiz eta denak horiak izan, nonbait gorde zezaketela euren aurrekoen ezaugarriren bat. Nolabait esateko, kolore horia ezaugarri zeukan faktoreak kolore berdearen faktorea estaltzeko ahalmena zuen, ilarrak gurutzatu eta hibridoak sortutakoan.
Faktore gainartzaile (dominante) baten azpian gordeta geratzen den karaktereari errezesibo edo azpirakor deitzen zaio.
Mendelen lehenengo legeak honela dio:
“Lehenengo belaunaldi filialaren F1 uniformetasuna. Lege honen arabera, arraza puruen arteko gurutzaketaren ondorengo guztiak berdinak dira”.
|
Genetikako terminoen informazio txokoa
- Gametoa: zelula geminalak dira.
- Genea herentziaren oinarrizko unitatea da. DNA zati bat da, eta kromosoma batean posizio jakin bat hartzen du (locusa). Gene batek karaktere bat zehazten du, erabat edo partzialki. Gene bakoitzak bertsio desberdinak izan ditzake (aleloak) eta bertsio edo alelo bakoitzak karaktere beraren itxura desberdina kodetuko du. Aleloak hizkien bidez adierazten dira: A, B…
- Aleloa gene beraren forma alternatiboak edo aldaerak dira, sekuentzian desberdintzen direnak, eta, gene horren funtzioetan aldaerak eragin ditzaketenak.
- Zigotoa bi gameto elkartzean sortutako zelula da.
- Hibrido genetikoa: gene beraren bi alelo desberdin dituena, heterozigotoa ere deitua
- Gainartzailea (dominantea) heterozigotoetan (Aa) indar gehiagoz agertzen den ezaugarria da. Banako batean baldin badago, ezaugarri hori da ikusiko dena. Oro har, letra larriz adierazten da.
- Azpirakorra (errezesiboa) heterozigotoetan (Aa) azaleratzen ez den ezaugarria da. Letra xehez adierazten da normalean.
|
