Mugak lausoak badira ere, oro har onartuta dago Historiaurrea gizakia agertu zenean hasi zela, duela milioi eta erdi urte inguru. Eta gizakia idazten hasi zuenean amaitu zela, duela bost mila urte inguru Mediterraneo aldean eta duela hiru mila urte inguru Euskal Herrian.
Historiaurrean hiru aro nagusi bereiz daitezke: Paleolitoa (edo harri zaharraren aroa), Neolitoa ( harri berriaren aroa ) eta Metal Aroa.
- Paleolitoa: Lehen gizakiarekin batera hasi zen, Homo Habilis eta amaierarako Cro -Magnon gizaki agertu zen. Lanabesak sortzeko harria bakarrik erabiltzen zuten, elikagaien jatorria ehiza eta basa-fruituak izan ziren.
- Neolitoa: Klima epeldu zen eta gizakia abeltzaintzan eta nekazaritzan hasi zen. Garia, oloa… agertu ziren eta zakurra, zaldia eta ardiak etxekotu ziren. Ekonomia eta gizartea aldatuta, bi bizimodu agertu ziren: mendietakoa batetik, megalitismoarekin lotuta (trikuharriak, harrespilak…) eta etxebizitza finkoena, orain sortu baitziren lehen herriak.
- Metal Aroa: Gizakia metalak lantzen hasi zen, eta honek merkataritza sarea hedatu beharra ekarri zuen. Aztarnategiak diotenez mendietan bizi ziren, defentsa arrazoiengatik ziur asko.