3. belaunaldia. Aurreko belaunaldian lortutako hazi horiak euren artean gurutzatu zituen Mendelek (autopolinizatu egin zituen, zehatz esanda), eta gauza bera egin zuen hazi berdeekin, hau da, horiak horiekin eta berdeak berdeekin gurutzatu zituen.
Ilar hazi horietatik bi eratako ondorengoak sortu ziren:
a) Hazi horikoak.
b) Haziak nahasian (horiak eta berdeak) ematen zituztenak (3/4 horiak eta 1/4 berdeak)
Ilar hazi berdeetatik sortutako ondorengoek beti berdeak izaten jarraitu zuten, belaunaldiz belaunaldi, berdeen artean bakarrik gurutzatzen zirenean. Era horretako saiakuntzetatik abiatuta, Mendelek genetikaren oinarria osatzen duten legeak ondorioztatu zituen.
Mendelen ikerketak eta esperimentuak ez ziren hor gelditu, eta ezaugarri bat baino gehiagoko ilarrekin esperimentatuz zer gertatzen zen ikusi nahi izan zuen. Ikerketa horien ondorioz osatu zuen 3. legea.
Ikerketetako batean bi ilar-landare gurutzatu zituen: landare mota batek karaktere homozigoto gainartzaileak zituen biak (hazi horiak eta leunak) eta besteak, berriz, bi karaktere homozigoto errezesiboak (hazi berde eta zimurrak). Biak gurutzatu ondoren 1. belaunaldian (F1), ilarrak horiak eta leunak izan ziren guztiak. Belaunaldi horretako bi banako gurutzatuta, bi belaunaldi lehenagoko (hazien aitona-amonen belaunaldia, nolabait esateko) hazi motak agertu ziren, eta baita haien arteko hibridoak ere, honako proportzio hauetan:
9/16 hori leunak, 3/16 hori zimurrak, 3/16 berde leunak eta 1/16 berde zimurrak.
Mendelen 3. legea: “Faktoreen independentzia. Karaktere edo ezaugarri bat zehazten duen gene bakoitza bere aldetik transmititzen da”.
