Euskal Herriko kostaldea itsas azpian egon zen milioika urtez: arro sedimentario bat zen eta han metatzen ziren gaurko gaztelar mesetako lurretan higatzen ziren materialak. Mesozoikoan zehar, bereziki, material gogorrak eta bigunak sedimentatu ziren txandaka.
Geruzaz geruza pilatutako material horiek, orogenia-mugimenduen eraginez, erabat bertikalean jarri ziren zenbait lekutan eta azaleratu, Zumaia inguruan, adibidez. Inguru horietan geruzek duten posizio bertikalari esker, duela 110 milioi urtetik orain 50 milioi urte arteko informazioa erakusten duten liburu ireki baten gisa gelditu dira: arroka-geruza bakoitzak, zehazki, garai bateko informazioa ematen du. Horrez gain, dinosauroen amaiera ekarri omen zuen ustezko meteoritoaren arrastoak ere aurkitu dira Zumaiako Algorriko hondartzan dagoen geruzetako batean. Hain zuzen, geruzak aztertzeko erraztasunak eta Mesozoikoaren amaieran eroritako meteoritoaren arrastoak erakartzen ditu hainbat zientzialari Zumaiako flysch-a ikertzera.
